BİRİNCİ BÖLÜM                                   HAZIRLIK DÖNEMİ    Bu dönemde kaynaklar genellikle öğrenciye yaptırılacak hazırlık çizgilerinin nasıl olması gerektiği ile ilgili bilgiler verirler. Biz bu kitapta daha başka kimsenin şimdiye kadar fark etmediği bir öğretiye dikkat çekeceğiz. Bu dönemde hazırlık çizgilerinin yanında öğretilmesi gereken başka kazanımlar da vardır. Bunları şöyle sıralayabiliriz:   a-Ortak bir söz dağarcığı oluşturma:    İlk okuma-yazma çalışmaları boyunca öğrenciyle anlaşmak için kullanacağımız ortak bir söz dağarcığı oluşturmak gerekir. Hazırlık çizgilerini çalışırken öğretmenle öğrenciler sözlü iletişim kurarak anlaşmak zorundadır. Öğretmen öğrenciye öğretmesi gereken bilgileri sözlü olarak anlatır, öğrenciler de anladıkları biçimde öğretmenin istediklerini yerine getirmeye çalışırlar. Bu iletişimde eğer öğrenciler öğretmenin kullandığı kavramların anlamlarını bilmiyorsa istenilenleri yerine getiremeyecek ya da yanlış anladığı için öğretmenin istemediği bir davranışta bulunacaktır. Yanlış anlaşılmayı ve hiç anlaşılmamayı önlemek için öğretmen derse ait kullandığı kavramların ne anlama geldiğini bu kavramları kullandığı zaman öğrencilerin ne yapmaları gerektiğini öğrencilere onların anlayacağı bir dille anlatmalıdır. Örneğin:Bitişik yazıda kullanacağı dört çizgili satırları tanıtırken,’’Bu birinci çizgi, bu ikinci çizgi, bu üçüncü çizgi, bu da dördüncü çizgi.’’ demeli çizgileri numaralandırarak tanıtmalı ve her öğrenciye çizgi numaralarını göstererek saydırmalıdır. Eğer çizgileri numaralandırmaz ya da adlandırmazsak öğrenciyle öğretmen arasında çizgiler konusunda bir anlaşma sağlanamaz.   Başka bir örnekle açıklayacak olursak:l sesinin nasıl yazılacağını öğretirken öğrencilere yazmaya hangi çizgiden başlayacağımızı, hangi çizgiye nasıl bir hareket yaparak gideceğimizi, hangi çizgiden ne tarafa döneceğimizi, yazmayı hangi çizgide bitireceğimizi gösterirken konuşarak göstermeliyiz. Böylece öğrenciler yazarken yapacakları hataları düzeltirken çizgilerde ve yönlerde öğrenciyle öğretmen aynı anlamları anlamış olur.          Bu aşamada öğretmen, öğrencilere ‘’ aşağı, yukarı, yana, geriye, ileriye, aynı çizgiden tekrar geriye vb. ‘’ gibi sürekli kullanacağı kavramlarda da ne anlatmak istediğini kesin bir dille anlatmalı ve kavramların anlamlarına uygun hareketleri göstermelidir.   b-Konuşma Becerilerinin İyileştirilmesi   İlk okuma-yazma öğretimi boyunca, konuşma becerilerini iyileştirici bir yol izlemek için kullanılacak tekniğin, öğrencilere öğretilmesi ve ilk dersten başlayarak uygulanması. Kaynaklar öğrencilerin konuşma becerilerini artırmak için çeşitli yollar önerirler. Bütün bu önerilerde öğretmenin ne yapacağı söylenirken öğrencinin nasıl cevap vermesi gerektiği söylenmez. Bizim önerilerimiz özellikle öğretmen soru cevap tekniğini kullanırken öğrencinin vereceği cevapların nasıl olması gerektiği ile ilgilidir. Resimler incelenirken resimlerle ilgili sorular sorularak öğrenciler konuşturulur.  Öğrencinin vereceği cevaplar ve bu cevapları nasıl vereceği de planlanır. Örneğin: Resimde kimler var sorusuna öğrenciler, ‘’insanlar’’ yanıtını vereceklerdir ama Türkçe cümle kurma kurallarına göre cümlenin ögeleri eksiktir. Öğretmen uygun teknikler kullanarak bu cevabın ‘’Resimde insanlar var.’’biçiminde olmasını sağlamalıdır. Böylece öğrenciler konuşmalarında ögeleri tam olan cümleler kullanmayı öğrenmiş olurlar. Akıcı ve anlamlı konuşmayı öğrenirler. İlkokuma-yazma öğretimi boyunca da konuşma eğitimi de yapılmış olur.   Öğrenciye okulu ve birimleri tanıttıktan sonra yapacağımız işlerin başında öğrenciyi bol bol konuşma fırsatı vermek gelmelidir. Çünkü öğrenci okuma-yazmayı bilmese bile konuşmayı öğrenmiş olarak gelmiştir. Fakat öğrencinin pasif sözcük dağarcığı aktif sözcük dağarcığından fazladır. Öğretmen, yapacağı etkinliklerle öğrencinin pasif söz dağarcığında olan sözcükleri aktif söz dağarcığına almasını sağlamalıdır. Dahası bu yapacağımız etkinlikler zinciri ana dili Türkçe olmayan öğrencilerin de Türkçe’yi öğrenmesini ve geliştirmesini sağlayacaktır.      Öğretmen dersleri boyunca somut araç-gereç kullanmalıdır. Bunun için en uygun gereç resimlerdir. Öğrencilerin tamamının yerinden kalkmadan görebileceği büyüklükteki resimler yazı tahtasına asılarak ya da projeksiyonla yansıtılarak öğrenciden gördüklerini anlatması istenir. Öğretmen, öğrencilere soruyu sorduktan sonra verilecek yanıtları ipuçlarıyla öğrenciyi yönlendirerek şekillendirmelidir. Örneğin;    Aşağıdaki, resmi öğrencilerle beraber nasıl inceleyeceğimizi görelim:        Öğrencilere önce bilgi düzeyinde yani gördükleri ile ilgili sorular sorulur: 1-Resimde gördüğümüz yer neresi?  Öğrenci bu soruya genellikle tek kelimelik bir yanıt verecektir. Ev, ya da dağ veya bağ diyecektir. Öğretmen ipuçları ile öğrenciler bu soruya ‘’Resimde gördüğüm yer bir bağ evidir.’’ yanıtını verene kadar yönlendirme yapmalıdır. 2-Resimde neler var?  Öğrenci bu soruya ilk önce ‘’ ağaç ‘’ biçiminde tek kelimelik yanıt verecektir. Öğretmenin vereceği ipuçlarıyla öğrenciler bu soruya ‘’Resimde bir ağaç var. ’’ dizilişinde yanıt vermelidir. 3-Resimde başka neler var?                                          Resimde bir ev var. 4-Resimde başka ne var?                                               Resimde dağlar var. 5-Resimde başka ne var?                                               Resimde bir ırmak var. 6-Resimde kaç tane dağ var?                                       Resimde dört tane dağ var. 7-Ev ne renk?                                                                  Ev kırmızı ve turuncu renk. 8-Evin çatısı ne renk?                                                    Evin çatısı yeşil renk. 9-Evin kaç penceresi var?                                             Evin iki penceresi var. Sayılması gereken cisimler gerektiğinde tek tek sayılır. Böylece resim incelemesi yaparken ritmik saymalar da öğretilebilir. 10-Evin kaç tane kapısı var?                                        Evin bir tane kapısı var. …….Böylece sorulabilecek her türlü soru sorularak öğrencini konuşması sağlanırken öğretmenin yönlendirmesiyle de düzgün cümle kurması sağlanır.Bu çalışma öğrenci katılımını % 100 artırır. Okulun ilk gününden itibaren de öğrencinin sınıftan kendini soyutlamasını engeller. Resim üzerinde konuşmaya yıl boyu devam edilir. Özellikle ders kitaplarındaki her türlü resim değerlendirilir. Bu sadece Türkçe dersleri için geçerli olan bir durum değildir. Her derste her türlü resim ortak incelenip öğrencinin bol bol konuşması sağlanır. Bu öğretmen tekniği sayesinde de sözlü ve yazılı anlatımın geliştiği gözlenecektir. c-Hazırlık çizgilerinin öğretilmesi Şimdi bu dönemde ne yapacağımızı ve nasıl davranmamız gerektiğini açıklamaya çalışalım. Hazırlık çizgilerini ve seslerin yazımını öğretirken psikomotor davranışların öğretilmesinde uzmanları önerdiği sıraya uygulamalıyız. Psikomotor davranışları öğretirken sırasıyla;    1-Öğrenciye davranışı gösteririz.    2-Öğrenciden davranışı yapmasını isteriz.    3-Öğrenciye gerekirse kalemini tutarak yaptırırız.    4-Öğrenci bizim gözetimimizde ve sözlü uyarılarımızla etkinliği yapar.   5-Öğrenci serbest çalışmaya geçer.    Öğrencinin küçük kaslarını geliştirici hareketlerle beraber bitişik yazıda kullanacağı çizgi karakterlerine benzer çizgilerle hazırlık çizgileri çalışması yapılır. Bu çalışma için zaten ilkokuma yazma alıştırma kitaplarında önerilen bir sıra vardır. Bu sıraya uyulup çizgi çalışması yaptırılabilir. Sınıftaki öğrencilerin durumuna göre öğretmen çizgi çalışmalarını çeşitlendirebilir. Öğrenci belli bir çizgi olgunluğu yakalamışsa gereksiz yere çizgi çalışmanın faydası olmayabilir. Bir an önce ses öğretimine geçilmelidir. Çünkü ses öğretimine geçilince öğrenci yine zorluk yaşayabilir.Bu zorluklar öğretmen yardımı olmadan aşılamaz.Gereksiz çizgi çalışmasıyla da zaman boşa geçirilmiş olur.   Hazırlık çalışmalarını güzel yazı defterinde yaptırmak gerekir. Öğretmenlerin çoğunun farklı çalışma yapma adına değişik çizgilerde fotokopi kağıtları dağıtıp öğrencilere çizgi çalışmalarını güzel yazı defterine benzemeyen şartlarda çalışmalar yaptırdıklarını gözlemledim. Öğrenciler deftere geçince yeniden bocalayacaklardır. Çizgi çalışmalarında ölçüt çizgilerin kalitesi olmamalıdır. Başlangıçta önemli olan öğrencilerin yapılan çizgilerin yönlerini doğru yapabilmesidir.  Amaç harfin yazılış yönlerini doğru algılanması olmalıdır. Harfi çizgiler arasına sığdırabilmek başlangıçta çok önemli değildir. Önce çizgiler aşağıdan başlayarak numaralandırılmalıdır. İlk çalışmalar 1. çizgi ile 4. çizgi sınırlarını geçmeyecek şekilde olmalı daha sonra 2. çizgi ile 4. çizgi arasında kalan çalışmalar yapılmalıdır. Ses öğretimine geçmeden 2.çizgi ile 3.çizgi arasında kalan çalışmalar yapılmış olmalıdır. Çalışmalarda çizgi kalitesi öncelikli değildir. Önemli olan yönleri doğru algılamak ve daha sonra çizgi sınırlarında kalabilmektir. Bazı öğrenciler harfleri yazılması gereken çizgi sınırlarında yazmakta güçlük çekerler. Bu öğrenciler eğer yönleri doğru yapıyorlarsa sınırları algılamak için öğretmen onlara zaman tanımalıdır.