OKUMA YAZMA ÖĞRETİMİ
   
 
  BEŞİNCİ BÖLÜM

                          BEŞİNCİ BÖLÜM

                        DÖRDÜNCÜ GRUP SESLER( z,v, g,c, p, h, f, j )  

SESİN SAĞDAN AÇIK HECELERDEKİ İŞLEVİNİN SEZDİRİLMESİ

Dördüncü grup sesleri öğretirken sağdan açık hecelerde sesin işlevini öğretmeye başlayabiliriz.

Bu aşamaya gelindiğinde öğrencilerimiz iki heceli sözcüklerimiz olan ele ,ala,ete,ata ,ana ,ene ,aka,eke,ara,ere,iri,aya,iyi, sözcüklerinden sağdan açık hece olan la, le, li, ta, te ,ti, na, ne , ni, ka, ke , ki,ma,me,mi ya,ye ,yi ,yo,  gibi sağdan açık heceleri elde ettiğimizi öğrenmiştir.Bu yolla kendisi de bu heceleri  üretebilmektedir.Öğretmen sürekli vurgulayarak öğrencide bu öğrenmenin gerçekleşmesini sağlamıştır.

 

İki heceli sözcükleri keserek elde etmediğimiz sağdan açık hecelerin sezdirilmesinde iki yol izlenir:

 

1-Geçmişte yaptığımız gibi kesmediğimiz bir heceyi hangi sözcükten kesebileceğimiz sorulur. Öğrencinin cevaplaması üzerine yazın denilir ve denetlenir öğrenci yazmışsa bu teknikle devam edilir. Örneğin;  ‘’ yu ‘hecesinin kesilip öğretilmediğini varsayalım. Öğretmen öğrenciye ‘’ yu ‘’ hecesi hangi sözcükte var diye sorduğun da öğrenciler, ‘’ uyu ‘’ sözcüğü diyeceklerdir. Öğretmen, öğrencilere;’’Öyleyse siz ‘’uyu ‘’ dan ‘’  ‘’ yu ‘’ hecesini kesin ya da bulup yazın.’’ der. Öğrenciler eğer bu zamana kadar yapılanlar söylediğimiz doğrultusunda yapılmışsa ‘’ yu ‘’ hecesini kendisi bulup yazacaktır.Üretilen heceyle yeni bir sözcük yapılır,sözcük bir cümlede kullanılır,cümle de bir metinde kullanılır.Bu etkinlik sırası her yeni bilgi için geçerli ve gereklidir.

 

Okuma-yazma öğretiminde bilginin kalıcılığı ancak bilgiyi sözcük, cümle ve metinde kullanmışsak sağlanabilmektedir.

 

2- Sağdan açık hecelerin öğretiminde bir başka yol da hecedeki ünsüzü vurgulayarak sesi sezdirerek hecenin öğretilmesidir. Bu aşamada sesin sağdan açık hecelerdeki işlevi de sezdirilmiş olur.

 

Bu işlem şu sırayla yapılır. Sesin daha önce öğretilen sağdan açık heceleri alt alta yazılır.

     sa

  se

  si

gibi..Bu heceler ‘’s ‘’ sesi bastırılıp vurgulanarak ,uzatılarak okunur.

Sssssaaa

Sssssseee

Ssssssiii

Bu hecelerde öğrenciler  ‘’ s ‘’ sesinin sağdan açık hecelerdeki işlevini sezinleyecektir. Öğretmen bundan sonra kesmediği bir sağdan açık heceyi yazı tahtasına yazar ve  ‘’ s ‘’ sesini vurgulayarak okur. Amaç yeni hecede ‘’ s ‘’ sesinin işlevinin diğer hecelerdeki gibi olduğunu sezdirmektir.

Ssssıı

Ssssuu

Sssüü

Sssoo

Sssöö

Sa,se,sı,si,so,sö,su,sü

Se,si,sü,sö,sa,sı,su,so

Sa,sü,se,so,sı,sö,si,su

Biçiminde önce alfabetik sırayla sonra kalın ince ünlü sırasıyla daha sonrada belli bir sıra olmadan karışık olarak okutturulup yazdırılır. Her heceyle yeni bir sözcük oluşturulup cümle içinde ve metinde kullanılır.

 

Öğrencilerin sesin sağdan açık hecedeki işlevini anlamaları için öğretmen sesi sezdirme işlemini sınıf ortamında sık sık tekrar etmelidir. Asıl amaç bütün heceleri tek tek ezberletmek değildir. Diğer aşamalarda olduğu gibi amaç öğrencilere mekanizmayı sezdirmektir. 3-4 sesin bu şekilde sınıfta öğretilmesinden sonra öğrenciler diğer seslerin sağdan açık çeşitlemelerini algılayıp kendileri yazıp okuyabileceklerdir.

 

Bu aşamada da tamamlanmayan aşamalara ait etkinliklere devam edilir.

 

 

‘’ s’’ için sağdan açık heceler ve kapalı heceler  metni:

   Suna süt sat

Suna inek sütü satarak yaşıyor.

Suna iki testi sütü iki tas ile satıyor.

Sütü satıyor testiyi sile sile su ile siliyor.

Suna testiyi kenara yaslıyor.

Aslı da sora sora süt alıyor.

Suna söke söke seksen lira alıyor.

S sesi için dikte ettirilen iki metinden sonra öğretmen daha geniş içerikli üçüncü bir metin hazırlamalaı . Bu metinde ‘’ s ‘’ sesinin bütün seslerle kullanımına örnekler bulunmalıdır. Özellikle ‘’ s ‘’ sesinin sağdan açık hecelerinin diğer seslerle yaptığı kapalı hecelerin bulunduğu sözcükler taranmalı bu sözcüklerden anlamlı ve akıcı bir metin oluşturmalıdır.Metinlerde bir öykü  ya da bir masal biçiminde bir anlatım bütünlüğü ve akıcılığı olmalıdır.

             Serdar ile Serkan

Serdar ile Serdar makas ile kumaş kesti.

Makas ile keserken Suna yere süt döktü.

Yerler süt oldu.Serdar Sunaya sallana sallana durma yerleri silelim dedi.

Suna ile Serdar sırayla söylene söylene yerleri sildiler.

Serdar sebze almış saçaklarını kesmişti.

Suna ile Serkan söylene söylene ayaklarını sürüye sürüye kayarak yürüdüler.

 

Metin önce dikte ettirilir, her cümle dikte ettirilip öğrencilerin defterleri denetlendikten sonra metin yazı tahtasına yazılır veya öğrencilere yazdırılır. Öğrencilere sınıfça grupça ve tek tek okutturulur.

 

Metinler hazırlanırken öğretmen öğrenmeyi sürekli sağlayıcı bir tutum izlemelidir. Her metinde yeni bir bilgi verilirken bir önceki bilgi ve eski bilgiler de tekrar edilmeli, özellikle öğrenilememiş bilgilere daha çok yer vermelidir.

Bir sesle ilgili soldan açık heceler metni verirken daha önce verdiği sesin sağdan açık ve kapalı hecelerinin bulunduğu sözcüklere de yer vermelidir. Hem geçmiş bilgileri tekrar etmiş hem de bir metinde iki veya üç sesin öğretimini yapmış olur.

   Çiçek ile Çomar

Çiçek Ersen ile çarşıya çıktı.

Elinde üç tane çanta tutuyordu.

Çantalar çıra doluydu.

Çiçek çömele çömele çarşıya çıktı.

Çeke çeke çantaları yukarı çekti

Çetin çarşıda çantayla çok koştu.

Çanta çamur oldu.

 

 

 

 

 

 

   Özlem ile Esra

Özlem ile Özkan Esraya ezme aldı.

Esra Özlem ile Özkandan ezmeyi aldı yedi.

Sonra Ersin onlara üzüm attı.

Özlem ile Özkan azar azar üzüm yedi.

Onlar üzüm yedi Ziya saz çaldı.

Zilan da yazı yazdı.

 

 

    Ersin ile Ersen

Ersin ile Ersen iki arkadaş ormanda bir ördek gördüler.

Ormanda ördek ürke ürke dolandı.

Ormanda bir de ırmak akıyordu.

Ördekler irkile irkile erkenden suya girdiler.

Yürüye yürüye suya daldılar yüze yüze gezdiler.

 

 

 

 

 

   Gülay ile Koray

Şeyda üvey kızı Gülay ile kuytu köy yolunda kayboldu.Zeynep haydi Zübeyde ve subay ile maytap yakıp kaybolan köylüleri arayalım dedi.Feyyaz maytap sesini duydu.Kaydırak üzerine ayaklarını koyup kayarak kaybolan köylüleri buldu.Gayret edip onlara ulaştı.Haydi bana uyun yoldan ayrılmayın yavaş yavaş köye yürüyün diye uyardı.Köylüler yolculuk yanlış yöneydi kaybolduk yavrum dediler. Yavaş yavaş köye döndüler.Yufka yürekli yoksul köylülere siyah çaydanlıkta çay yapıp içirdi.

Öğretmen yeri geldiğinde ilk,ast üst, iki ünsüzden oluşan soldan açık hecelerle mert kurt,Türk  gibi dört harfli kapalı heceleri de öğretmelidir.

Sağdan açık hece mekanizması:

Öğrettiklerimizden yola çıkarak öğrenciler soldan açık heceleri kendileri bulabiliyorlarsa bu aşamanın mekanizmasını da anlamışlardır.

SERBEST OKUMA –YAZMAYA GEÇİŞ DÖNEMİ

Bu aşamada artık ses verilmesi hece kesilmesi ve ses öğretimi bitmiştir. Öğrenciler dikte edilen metinleri okuyup yazabilmekte ya da yazılı olan metinleri yazıp okuyabilmektedir. Öğretmen seslerin daha iyi pekiştirilmesi okuma-yazma hızının artması için kademeli birbiriyle ön koşullu ilişkili metinler hazırlar. Metinlerin içeriği çok önemlidir. Öğrencinin sözcük dağarcığını geliştirmek için günlük kullanımdaki ve birinci sınıf ders kitaplarındaki sözcük dağarcığı taranır birinci sınıf söz dağarcığı oluşturulur. Bu çalışmayı öğretmenin birinci dönemin başında okuma-yazma öğretimine başlamadan yapması gerekir. Metinler aşamasında sözcük dağarcığındaki sözcükler mümkün olduğu kadar kullanılmaya çalışılır.

 Okuma-yazma öğretimi sözcük dağarcığı bu kitaba eklenecektir.

 

TÜRKÇE’DE HECE YAPISI

Türkçe’de  sözcüklerdeki  hece yapısı seslere göre farklılıklar gösterir. ‘’b,c,d,g ‘’ seslerinin soldan açık ve kapalı heceleri  yoktur ya da yok denecek kadar azdır. ‘’ b ‘’ sesi abla,ibrik, İbrahim,iblis sözcüklerinde soldan açık ; sebze ve gübre sözcüklerinde de kapalı hecelerde  bulunur.’’ C ‘’ sesi İclal ve eczane sözcüklerinde soldan açık; meclis sözcüğünde de kapalı hecelerde bulunur. ‘’d ‘’sesi adres,Adnan ,idris,idrar,od,öd ,ud sözcüklerinde soldan açık; madde ve cadde sözcüklerinde de kapalı hecelerde bulunur. ‘’ g ‘’ sesi org,egsoz  sözcüklerinde soldan açık hecelerde bulunur kapalı hecelerde bulunmaz.Fakat bunun yanında bu sesler sağdan açık hecelerde çok fazla kullanılır.Öğretmen bu seslerin sağdan açık hecelerinin bulunduğu hece ve sözcüklere daha fazla önem ve zaman vereceğinin farkında olmalıdır.Bu seslerde sadece sağdan açık hecelerin öğretilmesinden dolayı diğer seslerden daha az zaman alacaktır.

 

  Ünsüz yumuşamasından dolayı ‘’k ‘’ sesi de ‘’ğ’’ sesine dönüştüğünden  ‘’ğ’’sesi  çok fazla kullanılmaktadır. Öğretmenler ‘’ ğ ‘’ sesinin öğretimini sona bırakmamalıdır. Hem öğrenciler tarafından diğer seslere göre zor anlaşılır hem de çok fazla sözcüğün yapımında kullanır .

‘’ j ‘’ sesi Türkçe sözcüklerde kullanılmaz. Sesin öğretimi bir derste  yapılabilir. ‘’ aj,ej,aja,eje,ja,je hecelerinden sonra Ajda,baraj,oje,jandarma sözcükleri öğretilir.Öğrenciler okuma-yazma öğretimi mekanizmasını kavradıklarından artık bu sesi kolaylıkla algılarlar.

Türkçede kapalı hecelerde en fazla kullanılan sesler ‘’ r,k,l,m,n,s,y,ş sesleridir.Bu seslerin öğretiminden sonra öğrenciler diğer sesleri kendileri algılayacaklardır.Fakat öğretmen sesin doğru söylenmesi açısından her sesin öğretimini sınıfta yapmalıdır.

 

29 harften 8 tanesi ünlüdür. Ünlülerin işlevi seslerin öğretilmesi aşamasında öğretilir. Kalan 21 ünlüden ‘’j’’ ünlüsü Türkçe’de bir iki sözcük dışında kullanılmaz. O yüzden ‘’j’’ nin öğretilmesi zaman almaz. Geride 20 ünsüz kalır. Kalan 20 ünsüzden ‘’b,c,d,g’’ ünsüzlerinin soldan açık ve kapalı heceleri de çok az kullanılır. Bu ünsüzlerin sadece sağdan açık hecelerinin öğretileceği bilinmelidir. Geride bu ünsüzlerden sonra 16 ünsüz kalır. Bu ünsüzler kullanma sıklığına göre öğretilirse öncelik sırası şöyle olabilir: r,l,k,s,m,n,ş,z,y,ç,p,v,f,h. Zaten öğrenciler ilk üç dört sesten sonra mekanizmayı kavrayacak kalan seslerle ilgili işlemleri kendisi yapabilecektir.


ilkokuma yazma öğretimi
 
okuma yazma öğretiminde dilimizin yapısına göre ve öğrencinin öğrenme kolaylığı üzerine oluşturulmuş yepyeni bir yöntem.
Facebook beğen
 
İLKOKUMA YAZMA ÖĞRETİMİ UYGULAMASI
 
Bize doğrudan ulaşmak isteyenler için telefon numaram 5075227933 mail adresim osmannesil@hotmail.com facebook adresim https://www.facebook.com/osman.nesil
BİTİŞİK YAZI FONTU
 
Sayfalarımızdaki bitişik yazıyla yazılmış metinleri görmek için bitişik yazı fontunu bilgisayarınıza kurmanız gerekir.
OKUMAYI SEVMELİYİZ
 
Bu yöntemi uygulayacak öğretmenlerimiz lütfen yazdığım ders işlenişlerini ayrıntılarıyla okuyunuz. Başarı ayrıntılarda gizlidir.
BİRİNCİ AŞAMANIN MEKANİZMASI VE İKİNCİ AŞAMAYA GEÇİŞ
 
Öğrencileriniz birinci aşamanın mekanizmasını kavradıktan sonra ikinci aşamaya yani hece kesme aşamasına, heceleri birleştirip yeni sözcükler yapma aşamasına geçebilirsiniz.
 
Bugün 8 ziyaretçi (23 klik) kişi burdaydı!
ilkokuma yazma öğretimi
Bu web sitesi ücretsiz olarak Bedava-Sitem.com ile oluşturulmuştur. Siz de kendi web sitenizi kurmak ister misiniz?
Ücretsiz kaydol